Virat Kohli ने मौन सोडले: आरसीबीच्या विजयातील शोकांतिकेवर व्यक्त केली हळहळ २०२५ च्या इंडियन प्रीमियर लीग (IPL) मध्ये ऐतिहासिक विजय मिळवल्यानंतर रॉयल चॅलेंजर्स बंगळूरु (RCB) च्या सेलिब्रेशनमध्ये झालेल्या चेंगराचेंगरीत ११ चाहत्यांचा दुर्दैवी मृत्यू झाला. या घटनेनंतर तीन महिन्यांनी, संघाचा माजी कर्णधार विराट कोहलीने अखेर या प्रकरणावर आपले मौन सोडले आहे. फ्रँचायझीने जारी केलेल्या निवेदनात, कोहलीने या शोकांतिकेबद्दल आपली भावना व्यक्त केली.
Virat Kohli चे भावपूर्ण निवेदन
Virat Kohli ने आपल्या निवेदनात म्हटले, “४ जूनसारख्या हृदयद्रावक घटनेसाठी आयुष्यात काहीही तुम्हाला तयार करत नाही.” त्याने पुढे नमूद केले की जो क्षण त्यांच्या फ्रँचायझीसाठी सर्वात आनंदाचा असायला हवा होता, तो क्षण एका क्षणात दुःखद क्षणात बदलला. कोहलीने मृत झालेल्या ११ चाहत्यांच्या कुटुंबांप्रती आणि जखमी झालेल्या चाहत्यांप्रती संवेदना व्यक्त केल्या. “तुमचे नुकसान आता आमच्या कथेचा एक भाग आहे. एकत्र येऊन, आम्ही काळजी, आदर आणि जबाबदारीने पुढे जाऊ,” असेही त्याने सांगितले.
याच घटनेवर संघाचा विद्यमान कर्णधार रजत पाटीदारनेही निवेदन जारी केले आहे. त्याने चाहत्यांच्या प्रेमाबद्दल आणि अढळ पाठिंब्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली आणि सांगितले की संघ या दुःखाच्या क्षणी चाहत्यांसोबत उभा आहे.
आरसीबीचे मौन आणि स्मारक उभारण्याची घोषणा
Virat Kohli चेंगराचेंगरीच्या घटनेनंतर आरसीबीने दीर्घकाळ मौन बाळगले होते. अनेकांनी यावर टीका केली होती. पण संघाने स्पष्ट केले की त्यांचे मौन हे “दुःख” आणि “संवेदना” दर्शवते. आरसीबीने नुकतीच एक मोठी घोषणा केली आहे. ११ मृत चाहत्यांच्या स्मरणार्थ शहरात एक स्मारक उभारले जाईल. या स्मारकाचे नेमके ठिकाण अद्याप जाहीर करण्यात आलेले नाही.
या घटनेनंतर आरसीबीने ‘आरसीबी केअर्स’ नावाचा एक उपक्रम सुरू केला आहे. या उपक्रमांतर्गत, प्रत्येक पीडित कुटुंबाला २५ लाख रुपयांची आर्थिक मदत जाहीर करण्यात आली आहे. ‘आरसीबी केअर्स’ च्या माध्यमातून, संघ भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी गर्दी व्यवस्थापनाचे नियम अधिक कडक करण्यासाठी प्रशासनासोबत काम करणार आहे. याशिवाय, ग्रामीण कर्नाटकातील समुदायांना सामाजिक विकास कार्यक्रमांद्वारे मदत करण्याचे उद्दिष्टही त्यांनी ठेवले आहे.
शासनाची भूमिका आणि टीका
या घटनेनंतर कर्नाटक सरकारने आरसीबी फ्रँचायझीवर आणि विराट कोहलीवर टीका केली होती. १२ जून रोजी कर्नाटक उच्च न्यायालयाला सादर केलेल्या अहवालात सरकारने सांगितले की, आरसीबीने पोलिसांची परवानगी न घेता सोशल मीडियावर मोफत प्रवेशाची घोषणा केली. यामुळे गर्दी वाढली आणि चेंगराचेंगरी झाली. या अहवालात विराट कोहलीने शेअर केलेल्या एका व्हिडिओचाही उल्लेख करण्यात आला होता, ज्यात त्याने चाहत्यांना विजयाचा उत्सव साजरा करण्यासाठी एकत्र येण्याचे आवाहन केले होते. यामुळेच विराट आणि आरसीबीच्या मौनावर सोशल मीडियावर नेटिझन्सनी तीव्र प्रतिक्रिया व्यक्त केली होती.
११ चाहत्यांचा मृत्यू आणि अनेक जखमी झाल्यामुळे ही घटना खूपच दुःखद आणि संवेदनशील आहे. आरसीबीने आपला मौन तोडून यावर प्रतिक्रिया दिली असली तरी, अशा घटना भविष्यात होऊ नयेत यासाठी प्रशासन आणि क्रीडा संस्थांनी एकत्र येऊन अधिक प्रभावी उपाययोजना करणे गरजेचे आहे.
२०२५ चा आरसीबी विजयोत्सव: सेलिब्रेशनचे रूपांतर शोकांतिकेत का झाले?
जगभरात कोणताही मोठा विजय साजरा करण्याची एक वेगळीच परंपरा आहे – ती म्हणजे विजययात्रा. मग ते युद्ध जिंकलेल्या सैनिकांचे असो, निवडणुकीत विजयी झालेल्या नेत्यांचे असो, किंवा एखादी मोठी स्पर्धा जिंकलेल्या खेळाडूंचे असो. या विजययात्रेचा मुख्य उद्देश असतो, खेळाडू आणि चाहते यांना एकत्र येऊन विजयाचा आनंद साजरा करता यावा. अनेकदा लोक उत्स्फूर्तपणे रस्त्यावर उतरतात आणि जल्लोषात सहभागी होतात. पण काही वेळा, हा आनंद शोकांतिकेत बदलतो. बंगळूरूमध्ये नुकताच अनुभव आलेली घटना याचं एक उदाहरण आहे. ४ जून रोजी आरसीबीच्या विजयाचा आनंद साजरा करताना झालेली चेंगराचेंगरी ही विजयोत्सवाची एक दुःखद बाजू दाखवते.
खेळांमधील चेंगराचेंगरीच्या घटना: एक जागतिक समस्या
अशा प्रकारच्या घटना केवळ भारतातच घडतात असं नाही. जगभरात अनेकदा खेळाच्या मैदानांवर किंवा विजयाच्या मिरवणुकीत चेंगराचेंगरीच्या घटना घडल्या आहेत.
- पॅरिस, फ्रान्स: काही दिवसांपूर्वी पॅरिस सेंट जर्मेन या फुटबॉल क्लबने चॅम्पियन्स लीग जिंकल्यावर चाहत्यांनी रस्त्यावर मोठी गर्दी केली. यावेळी हुल्लडबाजांनी फटाके फोडले, गाड्या पेटवून दिल्या आणि दुकानांमध्ये घुसण्याचा प्रयत्न केला. या प्रकरणी पोलिसांनी शेकडो लोकांना ताब्यात घेतले.
- इंडोनेशिया (२०२२): ऑक्टोबर २०२२ मध्ये इंडोनेशियातील एका फुटबॉल सामन्यादरम्यान गर्दी नियंत्रणाबाहेर गेल्याने पोलिसांनी अश्रूधुराचा वापर केला, ज्यामुळे चेंगराचेंगरी झाली आणि १२५ लोकांचा मृत्यू झाला.
- घाना (२००१): २००१ मध्ये घानाची राजधानी आक्रा येथील एका स्टेडियममध्ये झालेल्या चेंगराचेंगरीत १२६ लोकांचा जीव गेला होता.
- ब्रिटन (१९८९): ब्रिटनच्या हिल्सबरो स्टेडियमवर लिव्हरपूल फुटबॉल क्लबच्या ९७ चाहत्यांचा चेंगराचेंगरीत मृत्यू झाला.
या घटनांवरून एक गोष्ट स्पष्ट होते की, खेळांच्या उत्सवात गर्दीचे नियोजन योग्य प्रकारे न केल्यास त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
भारतीय क्रिकेटमधील विजयोत्सवाची गौरवशाली परंपरा
भारतीय क्रिकेट संघाच्या विजयाची परंपरा खूप जुनी आहे आणि ती नेहमीच मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते. भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासात काही अविस्मरणीय विजययात्रा झाल्या आहेत.
- १९७१: वेस्ट इंडिजमधील ऐतिहासिक विजय: अजित वाडेकर यांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संघाने वेस्ट इंडिजला पहिल्यांदाच कसोटी मालिकेत हरवले. संघ मुंबईत परतल्यावर त्यांचे स्वागत करण्यासाठी सांताक्रुझ विमानतळाबाहेर १५,००० लोक जमले होते. नंतर खुल्या गाडीतून विजययात्रा काढण्यात आली. रस्त्यावर हजारो लोक होते आणि खेळाडूंवर फुलांचा वर्षाव करण्यात आला.
- १९८३: विश्वचषक विजेता टीम इंडिया: कपिल देवच्या नेतृत्वाखाली भारताने पहिला वनडे विश्वचषक जिंकला, तेव्हाही मुंबईत एक भव्य विजययात्रा काढण्यात आली.
- २००७: टी-२० विश्वचषक: महेंद्रसिंग धोनीच्या नेतृत्वाखाली भारताने पहिला टी-२० विश्वचषक जिंकला. त्यावेळी मुंबई विमानतळावरून वानखेडे स्टेडियमपर्यंत पोहोचण्यासाठी विजययात्रेला सहा तासांपेक्षा जास्त वेळ लागला होता.
- २०११: पुन्हा विश्वचषक: २०११ मध्ये भारताने मुंबईतच दुसरा वनडे विश्वचषक जिंकला. तेव्हा रात्री उशिरापर्यंत शहरात उत्सव साजरा झाला.
- २०२४: टी-२० विश्वचषक: रोहित शर्माच्या नेतृत्वाखालील टीम इंडियाने २०२४ मध्ये टी-२० विश्वचषक जिंकल्यावर मुंबईत पुन्हा एक भव्य विजययात्रा निघाली. मरीन ड्राईव्हवर टीमच्या बसला एरवी ८-१० मिनिटांत कापले जाणारे अंतर पार करण्यासाठी चार तास लागले. या वेळी ३ ते ४ लाख लोक जमले होते, तरीही मोठा अपघात झाला नाही, कारण योग्य नियोजन आणि सुरक्षा व्यवस्था होती. फक्त १४ जणांना किरकोळ दुखापत झाली आणि त्यांना त्वरित उपचार देऊन घरी पाठवण्यात आले.
निष्कर्ष:
भारतीय क्रिकेटमधील या यशस्वी विजययात्रा दाखवून देतात की, योग्य नियोजन आणि सुरक्षा व्यवस्थेमुळे मोठ्या गर्दीतही कोणताही अनुचित प्रकार टाळता येतो. मात्र, २०२५ च्या आरसीबी विजयोत्सवात झालेल्या घटनेने प्रशासनासमोर आणि क्रीडा मंडळासमोर एक मोठे आव्हान उभे केले आहे. खेळाचा आनंद साजरा करताना चाहत्यांची सुरक्षा सुनिश्चित करणे ही सर्वांची सामूहिक जबाबदारी आहे. भविष्यात अशा दुःखद घटना टाळण्यासाठी योग्य नियोजन, शिस्त आणि जनतेमध्ये जागरूकता निर्माण करणे आवश्यक आहे.