india vs pakistan cricket asia cup 2025 : युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाने स्पष्ट केलं आहे की, द्विपक्षीय स्पर्धा बंद असल्या, तरी बहु-राष्ट्रीय स्पर्धांमधील सामने मात्र पुढे सुरू राहू शकतात.
भारत पाकिस्तानसोबत कोणत्याही द्विपक्षीय स्पर्धांचं आयोजन करणार नाही किंवा त्यांना भेट देणार नाही. पण, दोन्ही देशांचे खेळाडू आणि संघ बहु-राष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये एकमेकांविरुद्ध खेळू शकतात. त्यामुळे, सप्टेंबरमध्ये होणारा पुरुषांचा आशिया कप आणि ऑक्टोबरमध्ये होणाऱ्या महिलांच्या एकदिवसीय विश्वचषकातील त्यांच्या आगामी सामन्यांचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
india vs pakistan cricket asia cup 2025 : पाकिस्तानचे खेळाडू भारतात होणाऱ्या बहु-राष्ट्रीय स्पर्धांमध्येही सहभागी होऊ शकतात.
युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाने एका निवेदनात ही मार्गदर्शक तत्वं जाहीर केली आहेत. यातून दोन्ही दक्षिण आशियाई देशांमधील तणावपूर्ण राजकीय संबंध असताना, पाकिस्तानसोबतच्या क्रीडा संबंधांबद्दल भारत सरकारची भूमिका स्पष्ट झाली आहे. पण, या निवेदनात एक प्रश्न अनुत्तरित राहिला आहे: भारतीय खेळाडू पाकिस्तानने आयोजित केलेल्या बहु-राष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये भाग घेऊ शकतात का?
युएईमध्ये आशिया कप सुरू होण्याच्या नियोजित वेळेच्या तीन आठवड्यांपेक्षा कमी कालावधीत हे विधान आलं आहे. या स्पर्धेत भारत आणि पाकिस्तान एकाच गटात आहेत, त्यामुळे ते किमान एकदा (१४ सप्टेंबर रोजी दुबईमध्ये) भेटणार आहेत आणि कदाचित तीन वेळाही त्यांची गाठ पडू शकते. एप्रिलमध्ये झालेल्या पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर दोन्ही देशांनी सीमापार युद्धे घडवून आणली होती आणि त्यानंतर भारताचा पाकिस्तानविरुद्धचा हा पहिलाच क्रिकेट सामना असेल.
या तणावाच्या वातावरणात, भारताने पाकिस्तानसोबतच्या सर्व क्रीडा संपर्कांवर बहिष्कार टाकण्याचं आवाहन करण्यात आलं होतं. जुलैमध्ये झालेल्या वर्ल्ड चॅम्पियनशिप ऑफ लीजेंड्स या निवृत्त खेळाडूंच्या स्पर्धेत दोन्ही देशांच्या संघांमधील दोन्ही सामने रद्द करण्यात आले होते, ज्यात इंडिया चॅम्पियन्सने पाकिस्तान चॅम्पियन्सविरुद्धचा उपांत्य सामनाही गमावला होता.
आता भारत सरकारने आपली भूमिका स्पष्ट केल्याने, भारताला आशिया चषकात पाकिस्तानशी खेळण्याची अधिकृत परवानगी मिळाली आहे. हा आशिया चषक मूळतः भारतात आयोजित होणार होता, पण नंतर जुलैमध्ये तो यूएईला हलवण्यात आला.
मंत्रालयाच्या निवेदनात म्हटलं आहे की, “एकमेकांच्या देशात होणाऱ्या द्विपक्षीय क्रीडा स्पर्धांबद्दल बोलायचं झाल्यास, भारतीय संघ पाकिस्तानमधील स्पर्धांमध्ये भाग घेणार नाहीत. त्याचप्रमाणे, आम्ही पाकिस्तानी संघांना भारतात खेळण्याची परवानगी देणार नाही.”
पुढे निवेदनात म्हटलं आहे की, “भारत किंवा परदेशात होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय आणि बहुपक्षीय स्पर्धांबाबत, आम्ही आंतरराष्ट्रीय क्रीडा संस्थांच्या पद्धती आणि आमच्या स्वतःच्या खेळाडूंच्या हिताचा विचार करतो. आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धा आयोजित करण्यासाठी भारत एक विश्वासार्ह ठिकाण म्हणून समोर आला आहे, हे लक्षात घेणं महत्त्वाचं आहे.”
“त्यानुसार, भारतीय संघ आणि वैयक्तिक खेळाडू अशा आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये भाग घेतील, ज्यात पाकिस्तानचे संघ किंवा खेळाडू देखील असतील. त्याचप्रमाणे, पाकिस्तानी खेळाडू आणि संघ भारतात आयोजित होणाऱ्या अशा बहुपक्षीय स्पर्धांमध्ये भाग घेऊ शकतील.”
आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांसाठी व्हिसा प्रक्रिया
“आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांच्या आयोजनासाठी भारताला पसंतीचं ठिकाण बनवण्यासाठी, खेळाडू, संघ अधिकारी, तांत्रिक कर्मचारी आणि आंतरराष्ट्रीय क्रीडा प्रशासकीय संस्थांच्या पदाधिकाऱ्यांसाठी व्हिसा प्रक्रिया सोपी केली जाईल. आंतरराष्ट्रीय क्रीडा प्रशासकीय संस्थांच्या पदाधिकाऱ्यांच्या बाबतीत, त्यांच्या अधिकृत कार्यकाळाच्या कालावधीसाठी, जास्तीत जास्त पाच वर्षांसाठी प्राधान्याने मल्टी-एंट्री व्हिसा दिला जाईल. यामुळे आंतरराष्ट्रीय नियमांनुसार, देशात आणि देशाबाहेर त्यांची सहज हालचाल होईल. ठरलेल्या पद्धतीनुसार, आंतरराष्ट्रीय क्रीडा प्रशासकीय संस्थांच्या प्रमुखांना त्यांच्या भारत भेटीदरम्यान योग्य प्रोटोकॉल आणि आदर दिला जाईल.”
या निवेदनात गेल्या दहा वर्षांहून अधिक काळापासून पाकिस्तानसोबत क्रिकेट संबंधांसाठी भारत सरकारची अलिखित मार्गदर्शक तत्वं स्पष्टपणे मांडली आहेत. २०१२ पासून दोन्ही देश कोणत्याही द्विपक्षीय मालिकेत समोरासमोर आलेले नाहीत, पण एकदिवसीय आणि टी२० विश्वचषक, चॅम्पियन्स ट्रॉफी आणि आशिया कपमध्ये ते अनेक वेळा आमनेसामने आले आहेत.
पाकिस्तानने २०१६ मध्ये टी२० विश्वचषक आणि २०२३ मध्ये एकदिवसीय विश्वचषक स्पर्धेसाठी भारताला भेट दिली होती. पण, भारताने २०२५ च्या चॅम्पियन्स ट्रॉफीसाठी पाकिस्तानला भेट दिली नाही. त्यांचे सेमीफायनल आणि फायनलसह सामने दुबईमध्ये खेळले गेले होते. २०२४-२७ च्या सायकलमधील उर्वरित सर्व आयसीसी स्पर्धांसाठी बीसीसीआय आणि पीसीबीने या हायब्रिड मॉडेलवर सहमती दर्शविली आहे.
निवेदनात पुढे असं म्हटलं आहे की, आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांसाठी भारताला पसंतीचं ठिकाण बनवण्यासाठी, खेळाडू, संघ अधिकारी, तांत्रिक कर्मचारी आणि आंतरराष्ट्रीय क्रीडा नियामक संस्थांच्या पदाधिकाऱ्यांसाठी व्हिसाची प्रक्रिया सोपी केली जाईल. आंतरराष्ट्रीय क्रीडा नियामक संस्थांच्या पदाधिकाऱ्यांच्या बाबतीत, त्यांच्या अधिकृत कार्यकाळाच्या कालावधीसाठी, जास्तीत जास्त पाच वर्षांपर्यंत, प्राधान्याने मल्टी-एंट्री व्हिसा दिला जाईल.
भारताची भूमिका
india vs pakistan cricket asia cup 2025 : भारताचा आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांच्या आयोजनासाठी एक विश्वासार्ह ठिकाण म्हणून उदय होत आहे, हे लक्षात घेणंही महत्त्वाचं आहे. त्यामुळे, भारतीय संघ आणि खेळाडू अशा आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये भाग घेतील ज्यात पाकिस्तानचे संघ किंवा खेळाडू देखील असतील. त्याचप्रमाणे, पाकिस्तानी खेळाडू आणि संघही भारतात आयोजित होणाऱ्या अशा बहुपक्षीय स्पर्धांमध्ये भाग घेऊ शकतील.